Teoride 2009 yılından beri hayatımızda olmasına rağmen, son bir kaç yıldır her gün duymaya başladığımız crytpocurrency, blockchain, bitcoin, ethereum, mining ve daha bir sürü yeni terim, teknolojinin ne kadar hızlı geliştiğinin ve birçoğumuzun anlamakta dahi zorlandığı bir yöne gittiğinin kanıtı. Tüm bu değişimin kapak resmi ise, Satoshi Nakamoto isimli anonim kişinin yarattığı, dünyanın ilk ve en çok bilinen kripto parası, ya da bir başka deyişle dijital para birimi olan Bitcoin.
Yaklaşık 1800 farklı kripto paranın olduğu bu piyasanın en büyük oyuncusu olan Bitcoin, Ekim 2018 itibariyle 115 Milyar $ değerinde pazar büyüklüğüne sahip. Bitcoin ve tüm diğer dijital paraların kullandığı altyapı ise blockchain olarak adlandırılıyor, merkezi bir otorite olmadan, şifrelenmiş veri sayesinde işlem yapabilmeyi sağlıyor. Yani herhangi bir hükümet, banka veya benzeri bir merkezi yönetim olmadan ilerleyen, kişiden kişiye aktarımın esas olduğu bu sistemin bir çok insan tarafından daha güvenli olduğu düşünülürken, bir çoğu da bu işleyişi kontrolsüz gibi görerek daha riskli olarak değerlendiriyor.
Peki dünyadaki kripto para pazarı ne durumda? Piyasada ne tür gelişmeler oluyor? Türkiye buna ne kadar dahil olmuş durumda?
956 kişiyle gerçekleştirdiğimiz araştırmanın 55 sayfalık raporunda tüm bu sorulara değindik. Gözümüze çarpan bazı çıktıları ve yorumlarımızı ise yazının devamında özetledik, buradan inceleyebilirsiniz.
Çıktılar ve Yorumlarımız
Dijital para birimleri arasında Türkiye’de en yüksek bilinirlik ve sahiplik oranı Bitcoin’de.
Tüketicilerin %87’si Bitcoin’i duyduğunu söylerken, yalnızca %19.8’i daha önce bitcoin alıp sattığını söylüyor. Daha önce alım-satım yapmışların %73’ünün ise elinde hala Bitcoin mevcut. Ethereum, Litecoin, Ripple ve IOTA gibi hacmi yüksek diğer dijital para birimlerine baktığımızda ise Bitcoin’e kıyasla bilinirlik ve sahiplik oranları oldukça düşük.
Türkiye’de Bitcoin almış kişilerin %44.4’ü yatırım amaçlı aldığını söylüyor.
Bitcoin gibi dijital para birimlerinin hızlı değer kazanma potansiyelinden ötürü genelde kısa vadeli para kazanma unsuru olarak görüldüğü iddia edilse de, Türkiye’de Bitcoin almış kişilerin %44.4’ü yatırım amaçlı aldığını söylüyor.Yaş grupları arasında incelediğimizde, Z jenerasyonundaki “yatırım amaçlı aldım” motivasyonu, diğer sebeplerin oldukça önünde yer alıyor. Yaş grubu olarak daha büyük olan X jenerasyonun ise en yaygın motivasyonu merak. Yaş grupları arasında X’e doğru ilerlediğimizde merak unsurunun giderek arttığını görüyoruz. Aynı zamanda, geleneksel para birimlerinden en büyük farkı finansal regülasyonlara bağlı olmaması olan Bitcoin’in işleyişi hakkında daha az bilgiye sahip olan X jenerasyonu, diğer gruplarla karşılaştırıldığında bunu Bitcoin alırken öncelikli bir motivasyon olarak görmüyor.
Tüketicilerin %31.7’si Bitcoin satın aldıktan sonra en az 3 ay elinde tutma eğiliminde.
Bitcoin alım-satımı yapmış tüketicilerin, aldığı bitcoin’i satın aldıktan ne kadar süre sonra sattığını sorguladığımızda, minimum 3 ay elinde tutma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Bitcoin satın alma motivasyonu daha çok merak edip denemek üzerine olan kadınlar, aldıkları Bitcoin’i 1-2 gün içerisinde elden çıkarırken, erkeklerin elde tutma oranı daha yüksek. 3 ay ve sonrasında sattığını söyleyen %31.7’in satın alma motivasyonlarına göz attığımızda da, yaklaşık %60 oranında yatırım olarak aldığını söyleyen tüketicilerle karşılaşıyoruz.
Bitcoin satın alma kararında en etkili faktör arkadaş çevresi.
Bitcoin satın alma kararı veren kişiler bu süreçte farklı etmenlerin etki seviyelerini sıraladığında, arkadaş çevresinin en etkili faktör olduğunu gözlemledik. Bitcoin alıştığımızın dışında yeni bir konsept olduğundan, belli ki yakın çevremizden bu konuda destek almak, okuduklarımız dışında güven duyduğumuz kişilerden bilgi edinmek, karar almamızı hızlandırıyor. Arkadaş çevresini takiben sırasıyla medya, iş ortamı ve aile geliyor.
Elle tutulabilir bir şey olmadığından, insanlar Bitcoin’in değerini tam anlayamadığını söylüyor.
Bir dijital para birimi olarak Bitcoin, TL veya diğer para birimleri gibi elle tutulur bir formatta olmadığından, bir çok insan için yepyeni ve biraz soyut algılanan bir konsept. Türk insanlarının %42.1’si de bu sebepten Bitcoin’in değerini tam anlayamadıklarını düşünüyor. Aynı zamanda Bitcoin’in dokunulabilir bir formatta olmaması, insanlarda güven sorununa yol açıyor. Bitcoin’e güvenmediğini belirten insanların %73.2’si, Bitcoin’in elle tutulabilir olmamasından dolayı değerini anlayamadığını söyleyenlerden oluşuyor. Yani insanların günlük hayatımızda kullandığımız para birimlerinden farklı olarak, Bitcoin’i somut bir formatta görememeleri, Bitcoin’e olan güvenlerini zedeleyen bir durum.
Kripto Para Birimleri Algı & Güven Araştırmasını ücretsiz şekilde indirebilirsiniz. Raporu indirmek için, lütfen aşağıdaki butonu kullanın.