Son dönemlerde dünyanın en çok dikkat çeken konularından biri çevre kirliliği. Geri dönüşüm bilinci arttıkça, dünyada ve Türkiye’de bu konuda insanlar bilinçlenip çeşitli önlemler alıyor. Plastiğin verdiği hasarlara dikkat çekmek için Temmuz ayı boyunca, milyonlarca katılımcı plastik kullanımını azaltıyor ya da hiç kullanmıyor. Bu hareket 2011’den beri dünya çapında, günden güne büyüyerek popüler olmaya devam ediyor.
Twentify olarak, geri dönüşüm bilincini artırmayı hedefleyen “Plastic Free July” hareketinin de etkisiyle plastik kullanım bilincini araştırarak sonuçları sizlerle paylaşmak istedik.
25 yaşından büyük katılımcılar geri dönüşüm konusunda daha bilinçli olduğunu düşünüyor. Aynı zamanda katılımcılar, yaşları ilerledikçe bilinçlendiklerini de düşünüyorlar.
Kağıt ambalajlı ürünler tercih edip plastiği azaltarak doğaya iyilik yapmak mümkün. Katılımcıların %43’ü evinde plastik ürün kullanmıyor. Evinde plastik kullandığını söyleyen 10 kişiden 8’inin kullandığı ürün ise pet şişe. Orta Anadolu ve Ortadoğu Anadolu’da plastik şişe kullanım oranı diğer bölgelere göre daha düşük.
Bankaların çevreyi korumak adına uzun süredir yaptıkları "ATM’lerden makbuz alma" yazıları ve görselleri işe yaramış görünüyor. Tüketiciler tarafından çevreyi korumak adına en çok yapılan aksiyon; ATM’lerden çıktı almamak . Bununla birlikte katılımcılar faturalarını da elektronik ortamdan alıyorlar. Aynı zamanda katılımcılar daha az miktarda atık çıkması için aldığı ürünlerin büyük boyutta olmasına, tek kullanımlık pil yerine şarjlı pil kullanımına ve bireysel araç kullanmak yerine toplu taşıma kullanmaya dikkat ediyorlar.
Katılımcıların yarısı verdiği yemek siparişinde plastik çatal,kaşık istemediğini belirtiyor. Özellikle erkek katılımcılar depozitolu ürünleri geri götürdüğünü belirtiyor.
Katılımcılara göre çevreye en çok zarar veren atık plastik, pil ve yağ. En az ise kağıt, kıyafet ve sigara izmariti olarak görülüyor.
Katılımcıların sadece %38’i kullandığı temizlik malzemelerini seçerken çevreye verdiği zarar açısından içeriklerini incelemektedir. Genel olarak gıda dışı ürünlerde de çevreye verdiği zarar açısından inceleme oranı %39. Yaş ilerledikçe bu konudaki hassasiyet de artmakta.
2019 itibariyle market poşetleri ücretlendirildi. Her üç kişiden ikisi alışveriş sonrasında ara sıra da olsa para ile plastik poşet satın alıyor. %35’i ise bunu tamamen bıraktığını belirtti. Katılımcılar alışverişte en çok bez çanta kullandığını belirtti. Bez çantaları ise %8’lik kısım alışveriş yaptığı yerden alıyor.
Bireysel olarak elimizden geldiğince dünyaya, doğaya zararı minimuma indirmeye çalışıyoruz. Peki toplumsal olarak?
Plastikler, tek kullanımlık ürünler ve atıklar hem doğaya hem de canlılara büyük ölçüde zarar veriyor. “Peki sizce, insanlar evlerindeki atıkları ne yapacağı konusunda bilgilendiriliyor mu?” sorumuza evet diyenlerin oranı %51. Katılımcıların sadece %4’ü evdeki atıkları ayrıştırıyor ve en çok plastik, kağıt, cam, pil ve yağı ayırıyorlar. Kadınlar ise bu konuda erkeklere oranla daha hassas. En çok ayrıştırılan atık da plastik olarak görünüyor.
Katılımcılar çevreyi korumak adına, belediyelerin yaptığı kampanyaların oranının yüksek fakat yeterli olmadığını söylüyor. Bu konuda bilincin daha çok artması bekleniyor. Belediyeler çevre temizliği için birçok yere çöp konteyneri koyarken, geri dönüşüm konteynerlerinin sayısı düşük kalıyor.
Katılımcıların %89’un evin yakınında çöp konteyneri varken, yalnızca %37’sinin yakınında geri dönüşüm konteyneri var. Çalışanların %64’ ünün iş yerinde geri dönüşüm kutuları bulunmakta.
Evinde ayrıştırdığı atıkları teslim etmek için belediye ile iletişime geçenlerin oranı yüksek. Son zamanlarda gündemde olan akıllı geri dönüşüm konteynerini, 3000 kişiden %35’i duymuş. Bilinç arttıkça bu kutuların erişilebilir olması aşikar.
Çevre konusunda çalışan sivil toplum kuruluşlarından en çok bilinen TEMA. Diğeri ise Greenpeace. En az bilinen ise Turmepa. Katılımcıların %28’i de bir kere de olsa bağışta bulunmuş görünüyor.
Araştırma künyesi
